Omdat iedereen het recht heeft om te genieten van kunst, cultuur en wetenschap.
Medewerkers van Art 27 vzw ontdekten een graffito met de slogan "The earth without 'art' is just 'eh' …"
Die graffito vat uitstekend samen waar Art 27 vzw naar toe wil als kunsteducatieve organisatie met een uitgebouwde sociaal-artistieke werking: een zoektocht naar de relatie tussen taal en kunst bij vertegenwoordigers van diverse (sub)culturen in de ex-mijnregio, in interactie met werk van hedendaagse kunstenaars en in een betekenisvolle maatschappelijke omgeving.
Als kunsteducatieve organisatie is Art 27 vooral – maar niet uitsluitend – actief in de ex-mijnregio en in het bijzonder in Heusden-Zolder.
De ex-mijnregio is een enorme bron aan diversiteit die nog onvoldoende wordt aangeboord. Vaak vertrekken initiatieven vanuit achterstelling en probleemthema's : op zich niet verkeerd om beleidsmatige beslissingen te nemen, maar tegelijkertijd ook een gemiste kans om de positieve diversiteit tot zijn recht te laten komen.
Net zoals de mijnindustrie de natuurlijke grondstoffen aanboorde, wil Art27 de culturele grondstoffen aanboren en de rijkdom daarvan delen.
Art 27 focust daarbij op kunst, met een voorliefde voor de beeldende kunsten en met veel aandacht voor meertaligheid als intercultureel surplus voor een communicatie op mensenmaat. Taal is het culturele medium bij uitstek om tot echte participatie te komen; meertaligheid biedt meer kansen op boeiende interactie en interpretatie.
De missie van Art 27 vzw is gebaseerd op het 27ste artikel van de Universele verklaring van de rechten van de Mens, dat stelt : “Iedereen heeft het recht om vrij deel te nemen aan het culturele leven van de gemeenschap, om te genieten van kunst en om deel te hebben aan wetenschappelijke vooruitgang en de vruchten daarvan.”
Onze stelling is dat iedereen, waar ook op de wereld, zonder onderscheid het recht heeft om deel te nemen aan het culturele leven van een gemeenschap, om te genieten van kunst en om deel te hebben aan wetenschappelijke vooruitgang en de vruchten daarvan.
Dit is een absoluut en afdwingbaar recht. Anderzijds kan niemand verplicht worden om deel te nemen; het idee alleen al is absurd. Wij zijn er van overtuigd dat hedendaagse kunst een prima middel is om elkaar te ontmoeten, om kritisch maar opbouwend naar de maatschappij te kijken ( en er als dusdanig in te functioneren ) en om te genieten, zonder afbreuk te doen aan de intrinsieke waarde van kunst.
1. Genieten van kunst:
Over de hele wereld zijn er mensen die op een expressieve en oorspronkelijke manier uitdrukking geven aan hun gevoelens, beleving, ervaring, sociale en politieke situatie of aan hun zoektocht naar culturele identiteit...
De beeldende kunst is daarbij één van de mogelijke uitdrukkingsvormen, maar niet de gemakkelijkste, zeker niet voor een breed publiek.
Beeldende kunst vraagt immers een uitdrukkelijke bereidheid om stil te staan, te reflecteren en weer verder te gaan met een open kijk.
Beeldende kunst is vandaag een veelomvattende term. Nieuwe ontwikkelingen van de kunst zelf, filosofische bespiegelingen omtrent de kunst en de rol van die kunst in de samenleving, maken het niet eenvoudiger.
1.1.Genieten van kunst door het creatieproces :
Overeenkomstig artikel 27 bis van de Universele Mensenrechtenverklaring, heeft de kunstenaar het recht om te genieten van de eigen creaties, de reacties van het publiek en de vruchten er van te plukken.
Een kunstenaar maakt kunst. De kunstenaar wroet met z’n ideeën en met materie. Door eigen ingrepen komen beiden dichter bij elkaar. Ze krijgen vorm en worden een kunstwerk.
Per definitie beschouwen we het creatieproces als stimulerend. En het mag genot ( in welke vorm ook ) verschaffen aan de creator.
1.1.Genieten van kunst door het creatieproces :
Overeenkomstig artikel 27 bis van de Universele Mensenrechtenverklaring, heeft de kunstenaar het recht om te genieten van de eigen creaties, de reacties van het publiek en de vruchten er van te plukken.
Een kunstenaar maakt kunst. De kunstenaar wroet met z’n ideeën en met materie. Door eigen ingrepen komen beiden dichter bij elkaar. Ze krijgen vorm en worden een kunstwerk.
Per definitie beschouwen we het creatieproces als stimulerend. En het mag genot ( in welke vorm ook ) verschaffen aan de creator.
1.2.Genieten van kunst door het kijkproces
Kijken naar kunst vraagt een inspanning. Het is geen vrijblijvende bezigheid. Het is een dynamisch proces tussen de kijker en het werk, soms met een gids of andere toeschouwer als bemiddelaar.
Elke kijker kan een ander gevoel krijgen bij het grondig bekijken van een kunstwerk. Door telkens weer opnieuw te kijken, kan dat gevoel wijzigen, meerdere malen zelfs.
Elke kijker kan een andere interpretatie geven bij het grondig bekijken van een kunstwerk. Door telkens opnieuw te kijken, kan die interpretatie verdiepen of wijzigen. Het kunstwerk kan eindig vele interpretaties aan, maar is nooit oneindig interpreteerbaar. Dit zou het werk en het kijkproces betekenisloos maken.
Het proces wordt in gang gezet. De kijker raakt betrokken. Hij / zij zal als deel van een ruimer publiek, willens nillens een oordeel vellen, een relevant oordeel dat medestanders of tegenstanders zal krijgen doorheen de geschiedenis.
Kijken, durven kijken en opnieuw kijken zijn de sleutels tot het genieten van de kunst, visueel, emotioneel en rationeel.
Art 27 levert een bijdrage aan het denken over, tonen van en handelen in kunst.
Via tentoonstellingen die geënt zijn op de gevoeligheden in een plaatselijke gemeenschap en tegelijk een openheid hebben naar de wereldgemeenschap, brengt Art 27 kunst bij diverse publieken.
Een Art 27-tentoonstelling is een mix van vormelijke verscheidenheid, werk van professionelen, semi-professionelen, amateurkunstenaars en beginners.
Diversiteit en kwaliteit gaan hand in hand.
Art 27 wil niet van iedereen een beeldend kunstenaar maken, maar wil iedereen die zich uitgedaagd weet door materie en ideeën, de kans geven om haar / zijn eigen creaties, i.c. kunstwerken te tonen aan een ruim publiek. De herkomst, achtergrond, geslacht of geaardheid zijn daarbij van geen tel.
Art 27 geeft kansen aan jonge kunstenaars, door hen een forum te geven, samen met de meer ervaren kunstenaars.
Art 27 geeft ook kansen aan kunstenaars uit het Zuiden, door hun werk te tonen samen met kunstenaars van bij ons.
Art 27 zet de bezoekers en deelnemers aan om zelfstandig te kijken. Tijdens de rondleidingen en workshops worden de bezoekers en deelnemers steeds weer aangemaand om zelf te kijken, onder het motto "geloof niet wat de gids zegt, als je het zelf niet kan zien..."
1.3.Genieten van kunst door een leerproces :
Kijken naar kunst vraagt een inspanning. Wie de eigen kijk op het kunstwerk wil verdiepen, kan te raden gaan bij allerlei specialisten. Die specialisten kunnen nooit in plaats treden van de kijker en het kijken, maar kunnen wel helpen om te kijken. Het leerproces helpt systematisch (verborgen) deuren open te doen. Nadien zal de kijker zelfstandig verder moeten, waarbij hij / zij naar eigen goeddunken gebruik kan maken van de aangereikte kennis en inzichten.
Bij deze kunsteducatieve benadering, laat Ar t27 zich inspireren door teksten van Willem Elias en leren we deelnemers kijken uit 5 verschillende ooghoeken en stellen we dat een geslaagd kunsteducatief programma gebaseerd is op volgende disciplines :
a. Kunstproductie of “De keuken van de kunstenaar”.
b. Kunsttheorie : kunstfilosofie, kunstpsychologie, kunstsociologie.
c. Kunstgeschiedenis
d. Kunstkritiek
e. Kunstagogiek : een meta-educatieve functie waarin duidelijk wordt dat de begeleider van het proces, een begeleider is die mensen op weg helpt om te genieten van kunst, die kunst aan kan wenden als middel voor een niet puur artistiek doel of die anti-disciplinair te werk gaat en de bezoeker helpt relativeren en zelf aan het woord laat onder het motto "geloof niet wat de gids zegt, als je het zelf niet kan zien..."
Een kunstagogische benadering van de kunst – al dan niet voorafgegaan of aangevuld met andere benaderingswijzen - kan een sterk lokaal initiatief verankeren in een sociaal-artistiek netwerk.
1.4.Genieten van kunst door ontmoeting en dialoog :
Genieten van kunst is onlosmakelijk verbonden met de menselijke aard. Kunst beleven is een culturele daad en verschillende meningen over kunstwerken geven een boeiende inkijk in de (sub)culturele diversiteit van een gemeenschap.
Kunst – en dus ook een tentoonstelling met hedendaagse beeldende kunst – kan mensen samenbrengen en in gesprek laten treden over de kunstwerken, maar ook over de eigen positie in en vragen omtrent de actuele samenleving. Kunst kan verbinden of verdelen, ze kan begeesteren of frustreren … ze raakt of is niet!
Het publiek ( als toeschouwer van een tentoonstelling of deelnemer aan workshops ) wordt betrokken en geeft het kunstwerk en de tentoonstelling een maatschappelijke meerwaarde.
Het leerproces ondersteunen via het aanreiken van theoretische kennis en inzichten.
Het leerproces ondersteunen via het aanreiken van ervaringsactiviteiten.
Het leerproces begeleiden en navigeren naar maatschappelijke vragen en context.
Een tentoonstelling wordt gedragen door de kunstwerken en de context waarin deze geplaatst worden. Kunst is betekenisvolle communicatie, waarbij kunstwerk een andere betekenis krijgen toebedeeld in verschillende context.
Het is belangrijk dat elke tentoonstelling ruimte biedt voor ontmoeting en dat een aantal kunstwerken door hun eigenheid of door hun plaatsing, mensen daartoe uitnodigen.
Taal en kunst versterken elkaar in de intermenselijke communicatie.
Niet kunnen deelnemen is uitsluiting die moet voorkomen worden. Niet willen deelnemen is een keuze die nooit aan anderen mag opgedrongen worden.
2.Erfgoed, het culturele leven van een gemeenschap.
Art 27 ziet het culturele leven van een gemeenschap als de motor van een samenleving, waar ook ter wereld. Een evenwichtige en duurzame ontwikkeling op mensenmaat, is steeds verankerd in een lokale culturele dynamiek. Daarbij vloeien verleden, heden en toekomst als vanzelf in elkaar over.
Art 27 wil het culturele leven van een gemeenschap bekijken vanuit dat duurzaam perspectief. Een gemeenschap is een dynamische groep mensen, met een verleden, een heden en een toekomst. Er bestaat een organische band tussen de individuen uit het verleden, het heden en de toekomst. Net zoals er een band bestaat tussen de mensen uit een culturele of een geografische gemeenschap. Anderzijds bestaan er banden tussen de verschillende gemeenschappen, wereldwijd.
Roerend en onroerend erfgoed ( en hun actuele belevingscontext) maken samen mee de cultuur van een gemeenschap. Daarbij heeft Art27 uitdrukkelijk ook belangstelling voor het culturele en artistieke erfgoed van migranten / nieuwe Belgen uit de ex-mijnregio. De ex-mijnregio is een enorme bron aan diversiteit die volop kan aangeboord worden.
Art27 heeft daarbij vooral aandacht voor :
a. De rijke taaldiversiteit in de regio. Taal is een bijzondere uiting van cultuur / culturele rijkdom en bovendien een conditio sine qua non voor daadwerkelijke interactie en culturele participatie. Taal en beeldende kunst versterken elkaar in de intermenselijke communicatie.
b. De diversiteit aan cultuurobjecten en cultuureigen kunst. Kunstwerken en vooral hun appreciatie krijgen meer betekenis door hun context. “Cultuureigen” kunstwerken zijn hiervan een duidelijke illustratie.
Cultuureigen kunst verhoudt zich tot globale kunst zoals kleine cultuurtalen of dialecten zich verhouden tot het globale Engels of andere wereldtalen.
Art 27 maakt deze uitgangspunten tastbaar in haar activiteitenaanbod.
De link tussen verleden, heden en toekomst is een werkelijk onderdeel van een tentoonstel-lingsopzet waarmee Art27 naar buiten treedt.
Concreet vertaalt dit zich in de zoektocht naar geschikte locaties om een tentoonstelling te realiseren: gebouwen die een betekenis hebben voor de gemeenschap, met andere woorden: onroerend erfgoed.
Net zoals de mijnindustrie de natuurlijke grondstoffen aanboorde, wil Art27 nu de culturele grondstoffen in de ex-mijregio aanboren en de rijkdom daarvan delen o.a. door initiatieven die de meertaligheid - als culturele motor van diversiteit - in de kijker zetten.